کارآموزی از جمله واحدهای مهم درسی است که به مرور زمان در حاشیه قرار گرفته و از هدف اصلی خود جدا شده است. اغراق نخواهد بود اگر هدف از تحصیل در رشته‌های فنی را کارآموزی بدانیم، کارآموزی که مقدمه ورود به بازار کار است. در حال حاضر صنعت، دانشگاه و دانشجو هر یک تعاریف جداگانه‌ای از کارآموزی دارند که در بسیاری از موارد دارای فاصله معناداری از یکدیگر هستند. این موضوع به اهداف کارآموزی آسیب جدی وارد می‌کند، برای رسیدن به یک کارآموزی موفق و مطلوب باید دیدگاه این سه رکن اصلی کارآموزی به هم نزدیک شود. در این نوشتار به‌طور خلاصه به بررسی موضوع‌های مهم مربوط به کارآموزی پرداخته شده است.
اهداف کارآموزی
اهداف این درس را می‌توان به دو قسمت عمده تقسیم نمود؛
الف: ایجاد تجربه عملی برای دانشجو که آموخته‌های نظری و تئوری خود را در محیط عملیاتی به صورت ملموس ببیند و با آن درگیر شود. این امر باعث می‌شود آن‌چه را در دروس تئوری، به خوبی فرا نگرفته است در عمل بیاموزد و مسایل و مشکلات مربوط به پیاده‌سازی ایده‌های عملی را درک کند.
ب: بیشتر دانشجویان به دلیل مشغول بودن به تحصیل و دانشگاه از محیط جامعه دور می‌شوند و به ارتباطات بین دانشجویان با یکدیگر و اساتید عادت می‌کنند، این در حالی است که روابط در یک کارگاه صنعتی بسیار متفاوت است. از این‌رو نیاز است قبل از این‌که دانشجو به‌طور رسمی کار صنعتی خود را شروع کند با این‌گونه محیط‌ها، رابطه کارفرما و کارگر، نحوه برخورد و ارتباط با ارباب رجوع و حتی نوع ادبیات کارگاهی آشنا شودکه این موضوع نیز یکی از اهداف اصلی کارآموزی است.
عوامل تاثیر گذار در کارآموزی
عوامل زیادی دست به دست هم می‌دهند تا این واحد درسی به‌صورت موثر و یا کم رنگ مطرح شود، عواملی که هر یک به تنهایی می‌توانند اثر مطلوب یا نامطلوب خود را بر کارآموزی بگذارند.
دانشگاه: نظر کلی دانشگاه اعم از رییس، امور آموزشی، استادان و دیگر عوامل اجرایی باید در مورد این درس مثبت باشد وتمهیدات مناسب توسط دانشگاه به‌کار گرفته شود.
دانشجو: قبل از شروع کارآموزی باید کلاس توجیهی مناسب برای دانشجویان برگزار شود تا دانشجو به‌طور دقیق از اهداف و روش اجرای کارآموزی مطلع شود. برگزاری کلاس توجیهی ضعیف نمی‌تواند موثر باشد.
استاد: استادانی که برای این درس در نظر گرفته می‌شوند در درجه نخست باید نسبت به کارآموزی نظر مثبتی داشته باشند و علاوه بر آن برگزاری کلاس‌های ضمن خدمت و یا دست‌کم متن‌های آموزشی که به‌طور شفاف مراحل کارآموزی را توضیح داده و دارای آیین‌نامه اجرایی کامل باشند در اختیار استاد قرار گیرد.
صنعت: قبل از شروع فصل کارآموزی باید واحدهای فعال صنعتی در منطقه شناسایی شوند و مسوولان یا سر مهندسان واحدها طی سمیناری در رابطه با این واحد درسی توجیه شوند. می‌توان واحدهای صنعتی فعال در این زمینه را مورد تشویق قرار داد.
مهندس شیفت (یا سرکارگرکارگاه) : از جمله عوامل بسیار تاثیر گذار که نقش او کمتر دیده می‌شود، شخصی است که در مرکز صنعتی به‌طور مستقیم با کارآموز در ارتباط است. این فرد بسته به نوع و شیوه‌ی کاری کارگاه ممکن است مهندس شیفت، مسوول خط، سر کارگر و یا یک کارگر ارشد باشد. این شخص به دلیل ارتباط نزدیکی که با دانشجوی کارآموز دارد می‌تواند به راحتی در او ایجاد انگیزه نماید و یا برعکس تاثیر منفی بر کارآموز داشته باشد. این‌گونه افراد به دلایل گوناگون ممکن است در جلسات توجیهی حاضر نشوند اما استاد کارآموزی در هنگام بازدید باید ارتباط خوب و قوی با شخص مورد نظر ایجاد نماید و به‌طور غیرمحسوس و هوشمندانه وظایف کارآموز و سرپرست را به وی یادآوری نماید.
گزینه‌های تشویقی: تجربه نشان داده که استفاده از تشویق در عملکرد شخص بسیار موثر است. تشویق و ترغیب مراکز صنعتی برای پذیرفتن کار آموز و ایجاد همکاری مناسب با دانشگاه، تشویق استادانی که موارد مربوط به این درس را به نحو مطلوب عملی می‌نمایند و تشویق دانشجویی است که به‌طور مناسب و مطلوب و با علاقمندی این دوره را طی کرده و تمامی وظایف مربوط به آن را به خوبی انجام داده است می‌تواند در بهبود کیفیت کارآموزی تاثیرگذار باشد. بدیهی است انجام هریک از موارد تشویقی بسته به شرایط خاص فرد یا مرکز صنعتی متفاوت است.
نظارت و برخورد: در نبود نظارت صحیح بر کارآموزی، برخی از کارآموزان فقط به پر کردن فرم‌های حضور و غیاب و گزارش کارآموزی می‌پردازند و گاهی حتی در محل کارگاه حضور فیزیکی ندارند. از این‌رو لازم است دانشگاه با ساز وکاری مناسب این موارد را پیگیری نموده و برخورد شایسته را انجام دهد.
دیدگاهتان را بنویسید.