صنایع روشنایی دنیای نورتوس خراسان با هدف تولید چراغ و ساخت پایه چراغهای روشنایی از سال 1361 فعالیت خود را آغاز نموده است، حاج علی فتحی که در واقع بنیانگذار صنعت چراغ کشور است از موسسان شرکت صنایع روشنایی دنیای نورتوس می‌باشد. نخستین واحد تولیدی برادران فتحی، نورسازان بود که 52 سال پیش راهاندازی شد، شش سال بعد صنایع روشنایی سوتارا تاسیس شد و بعد از آن واحد تولیدی کوه نور شروع به کار کرد و دست آخر در سال 1391 شرکت نورتوس به مجموعه‌ی این شرکت‌ها افزوده شد اما مدتی بعد مشکلاتی فرا روی این مجموعه شرکت‌ها قرار گرفت که در گفتوگو با مدیران نورتوس در این گزارش به آن‌ها خواهیم پرداخت.
اما نورتوس پس از 2 سال تعطیلی با همت و تلاش همراهان آقای فتحی در مهرماه 1398دوباره فعالیت خود را آغاز نمود. اگر با ما در این گزارش همراه باشید، با رویکردهای جدید این شرکت، چالش‌های صنعت ساخت چراغهای روشنایی و محصولات جدید شرکت نورتوس آشنا خواهید شد. در این گفتوگو علی فتحی از پیشکسوتان صنعت ساخت چراغهای روشنایی کشور و بنیانگذار چند مجموعه‌ی ساخت تجهیزات روشنایی، مهندس بهزاد صدر مدیرعامل، حسین فتحی مدیر کارخانه و شهرام صدر مدیر بازرگانی و فروش شرکت نورتوس ما را همراهی نمودند.
علی فتحی
بنیانگذار صنایع روشنایی نورتوس؛
تولید کالا با بهترین کیفیت و با مناسبت‌ترین قیمت، عامل خوشنامی این مجموعه و محصولات آن است.
اکنون استفاده از فناوری‌های نوین و تولید تجهیزات سازگار با دیگر محصولات و فناوری‌های جدید صنایع روشنایی در دستور کار نورتوس قرار گرفته است»
شروع دوباره نورتوس
شرکت تولیدی برای یک تولیدکننده درست مانند فرزند اوست. این سخن علی فتحی است که خود از بنیانگذاران با سابقه صنایع روشنایی به حساب می‌آید و با اعتقاد به این‌که خیر و برکت کار تولیدی در کارهای تجاری وجود ندارد، همواره دوست داشته با زحمت و تلاش کسب درآمد کند. او ابتدا در مورد مجموعه‌های مرتبط با خودش می‌گوید: «تا سال 1391 تمام شرکت‌های این مجموعه بسیار فعال و بدون مشکل فعالیت داشتند اما در این سال واردات بی‌رویه کالاهای چینی به کشور، بسیاری از صنایع از جمله صنعت روشنایی را به نابودی کشاند و ما در6 سال اخیر مجبور شدیم ٢ واحد تولیدی سوتارا و نورسازان را با وجود زحمت‌های فراوانی که برای آن کشیده بودیم واگذار کنیم».
علی فتحی تولید کالا با بهترین کیفیت و با مناسبت‌ترین قیمت را عامل خوشنامی این مجموعه و محصولات آن می‌داند و می‌گوید؛ اکنون استفاده از فناوری‌های نوین و تولید تجهیزات سازگار با دیگر محصولات و فناوری‌های جدید صنایع روشنایی در دستور کار نورتوس قرار گرفته است.
مهندس بهزاد صدر مدیرعامل نورتوس در مورد انگیزه‌های راهاندازی دوباره این شرکت می‌گوید: «با توجه به مشکلاتی که وجود داشت راه‌های مختلفی پیش روی شرکت نورتوس قرار داشت که یکی از آن‌ها فروش کارخانه و پرداخت بدهی‌های بانکی، تامین اجتماعی، دارایی و بدهی اشخاص و سپس آغاز کار به‌صورت محدودتر بود و دیگری حفظ دارایی‌های موجود و راهاندازی و احیای دوباره کارخانه بود که مشکل بزرگ نداشتن سرمایه، مانع اصلی آن به حساب می‌آمد. با این حال راه دشوار راهاندازی دوباره‌ی کارخانه بدون دسترسی به سرمایه مالی در دستور کار قرار گرفت. خوشبختانه کارخانه با راهاندازی دوباره در مهرماه 1398 نیازمند بازاریابی جدید نبود. کیفیت و خوشنامی محصولات به همراه قیمت مناسب باعث بازگشت دوباره مشتریان به این کارخانه شد و حتی مشتریان جدیدی از خارج از کشور نیز برای خرید محصول مراجعه نمودند».
مدیرعامل این شرکت در توضیح فرایند شروع دوباره نورتوس بیان داشت؛ «جلسه‌های مختلف با ستاد رفع موانع تولید آن‌چنان که باید کارگر نیفتاد و برای پرهیز از پرداخت جرایم، به اجبار بدهی به بانک‌ها و اداره دارایی به‌صورت نقدی پرداخت شد و به این ترتیب خطوط مختلف تولید کارخانه با تمرکز بر خدماتی مانند سندبلاست، رنگ و جوشکاری‌های خاص راهاندازی شد و ضمن درآمدزایی، به تدریج کارهای اصلی که همز‌مان با راه‌ندازی آغاز شده بود، در متن قرار گرفت».
مهندس بهزاد صدر امیدوار است با استقبال شهرداری‌ها از دو نوآوری این شرکت در مبلمان شهری، این مجموعه را در شرایط بهتری قرار دهد؛ استفاده از کامپوزیت به‌جای آهن با توجه به پیشرفت‌ها و توانمندی‌های خوبی که در این زمینه در نورتوس ایجاد شده است، خواهد توانست به‌عنوان جهشی رو به جلو برای این مجموعه تلقی شود و بحث دیگری که با همکاری دانشگاه فردوسی در زمینه پنل‌های خورشیدی در صنعت روشنایی و امکانات جانبی خدمات فناوری اطلاعات در مبلمان شهری مطرح شده است، امیدواری‌های زیادی برای ادامه راه شرکت به‌وجود آورده است».
بهزاد صدر
مدیرعامل صنایع روشنایی نور توس؛
استفاده از کامپوزیت به‌جای آهن با توجه به پیشرفت‌ها و توانمندی‌های خوبی که در این زمینه در نورتوس ایجاد شده و همکاری با دانشگاه در زمینه پنل‌های خورشیدی در صنعت روشنایی و خدمات فناوری اطلاعات در مبلمان شهری امیدواری‌های زیادی برای ادامه راه شرکت به‌وجود آورده است.
محصولات شرکت نور توس
شهرام صدر مدیر بازرگانی و فروش شرکت نورتوس در مورد محصولات این شرکت می‌گوید: «چراغ‌ها و پایه‌چراغ‌های پارکی و خیابانی از عمده‌ترین محصولات شرکت نورتوس است و در حال حاضر 100درصد محصولات برای کاربردهای بیرونی ساخته می‌شود. البته این شرکت در زمینه مبلمان شهری هم فعالیت دارد و فعالیت در زمینه تولید چراغهای روشنایی داخلی ساختمان‌ها را هم آغاز کرده است تا 50 درصد از تولیدات خود را به محصولات با کاربرد داخلی ساختمان‌ها اختصاص دهد».
حسین فتحی مدیر کارخانه نورتوس هم که از سال1370 کار در صنایع روشنایی را آغاز نموده است، با بیان این‌که واردات چراغهای آویز، دیواری و دکوراتیور که در گذشته از خارج و به‌صورت مشخص از چین صورت می‌گرفت، اکنون با افزایش نرخ ارز از توجیه اقتصادی برای واردات برخوردار نیست و تولیدکنندگان داخلی می‌توانند این چراغ‌ها را با کیفیت بالاتر و قیمت مناسب‌تر در داخل کشور تولید کنند، در ادامه می‌افزاید: «بخشی از فعالیت‌های شرکت نورتوس در زمینه چوب و رزین است و بخشی هم به سمت کامپوزیت و فلز تمایل پیدا کرده است که هم در چراغهای روشنایی داخلی و هم در چراغهای روشنایی بیرونی کاربرد دارد». حسین فتحی تاکید می‌کند: «نورتوس نخستین واحدی است که بخش تولید پایه چراغ کامپوزیتی را راهاندازی کرده است. همچنین در مورد قاب و کله‌چراغ، از بدنه‌های آلومینیومی به سمت مواد تلفیقی کامپوزیت و فلز (کامفلز) حرکت کرده است که علاوه بر افزایش کیفیت و زیبایی می‌توان محصول را با قیمت تمام شده‌ی خوبی به بازار عرضه کرد».
به گفته حسین فتحی در گذشته تنها ۳۰٪ مواد اولیه مورد نیاز صنعت چراغهای روشنایی از داخل کشور تامین می‌شد و ۷۰٪ مواد را وارداتی‌ها تشکیل می‌دادند اما شرایط اقتصادی این موازنه را تغییر داده و امروزه بیش از 90٪ مواد اولیه مورد نیاز از داخل کشور تامین می‌شود و کشور در حال حرکت به سمت خودکفایی کامل در این زمینه است، او می‌افزاید؛ تنها برخی از مواد اولیه که تولید داخل آن ممکن یا مقرون به‌صرفه نیست از خارج کشور وارد می‌شود. رنگ‌های مورد استفاده صنعت چراغهای روشنایی در داخل کشور تولید می‌شود، پلی‌کربنات که در گذشته از آلمان و کره‌جنوبی وارد می‌شد اکنون در پتروشیمی‌های داخل تولید می‌شود و صنعت فولاد ایران نه تنها پاسخگوی نیاز داخل است که در دنیا هم مطرح است».
مدیرعامل نورتوس هم در مورد سیاست‌های تولیدی این مجموعه بیان می‌کند؛ «صنعت چراغهای روشنایی برق بسیار گسترده است و جمع نمودن تمام امکانات مربوط به تولید در یک مجموعه از چابکی آن می‌کاهد، بنابراین بسیاری از کارها برون‌سپاری می‌شود. صنایع جانبی تولید چراغ متنوع است و دست‌کم 18 واحد مجزا برای ساخت چراغ مورد نیاز است، جمع نمودن همه‌ی این واحدها و تخصص‌ها در یک مجموعه، هزینه‌های کنترل و ساخت را بالا می‌برد و قیمت تمام شده‌ی محصول را افزایش می‌دهد. از فلزکاری، ریخته‌گری و قالب‌سازی گرفته تا فرزکاری، جوشکاری، پرسکاری و رنگ، نقاشی و سندبلاست و بخشی در حدود ١٠ درصد هم کارهای الکتریکال، مجموعه کارهایی است که باید در کارگاه‌های تولید چراغ به‌صورت روزانه انجام شود. البته بخش‌های محاسبات، طراحی، آزمایشگاه و خدمات پس از فروش را هم باید به آن‌ها افزود».
حسین فتحی
مدیرکارخانه صنایع روشنایی نور توس؛
نورتوس نخستین واحدی است که بخش تولید پایه چراغ کامپوزیتی را راهاندازی کرده است. با استفاده از مواد تلفیقی کامپوزیت و فلز (کامفلز) در تولید قاب و کله‌چراغ به‌جای بدنه‌های آلومینیومی علاوه بر افزایش کیفیت و زیبایی می‌توان محصول را با قیمت تمام شده‌ی خوبی به بازار عرضه کرد.
ارتباط نورتوس با دانشگاه‌ها و مراکز علمی
علی فتحی امیدوارانه از بازگشت سریع به بازار صنایع روشنایی و حتی صادرات به کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی با تکیه بر دانش جدید و تجربه‌های گذشته سخن می‌گوید؛ «در حال حاضر وضعیت علمی و فنی صنعت روشنایی در کشور بسیار بهتر از گذشته است. نزدیک به 15سال پیش، به کار علمی و تخصصی در این زمینه بهایی داده نمی‌شد، اما اکنون بیشتر شرکت‌ها واحد‌های تحقیق و توسعه بسیار خوبی دارند و با مطالعه بر روی کیفیت محصول و رصد بازار به تولید محصولات با کیفیت می‌پردازند و بسیاری از شرکت‌ها محصولات خودشان را به خارج از کشور صادر می‌کنند. با وجود این صنایع و شرکت‌های قدرتمند، جای امیدواری فراوانی است و با اطمینان می‌توان گفت در بین کشورهای منطقه، ایران از همه بالاتر است. محصولات ایرانی به کشورهای منطقه صادر می‌شود و گرچه سطح استانداردهای اروپا بالا است اما نورتوس هم در نظر دارد با رویکرد علمی و ارایه محصولات مطابق با استاندارد اروپا به این منطقه از دنیا هم صادرات داشته باشد. در حال حاضر با توجه به نرخ ارز و مسایل اقتصادی داخل کشور، زمینه‌ی خوبی برای صادرات فراهم شده است».
بهزاد صدر هم به شروع همکاری شرکت نورتوس با دانشگاه‌ها اشاره می‌کند؛ «گروهی از دانشگاهیان با سفارش نور توس به تحقیق و پژوهش در زمینه استفاده از انرژی خورشیدی در سیستم‌های روشنایی و تولید پایه‌چراغ‌های هوشمند پرداخته‌اند و به‌زودی محصول‌های مرتبط با این پژوهش‌ها روانه‌ی بازار خواهد شد». به گفته‌ی وی در بحث‌های کامپوزیت و محصولات جدید برنامه‌ریزی‌هایی در این شرکت با همکاری دانشگاه شکل گرفته است تا ایده‌های دانشگاهی با سرمایه‌گذاری این شرکت تجاری‌سازی شود.
چالش‌ها و فرصت‌های تولید در صنعت ساخت چراغهای روشنایی
بازار محصولات صنایع روشنایی از گزند دگرگونی‌های اقتصادی در امان نمانده است، علی فتحی به روزهای خوب گذشته این صنعت تا سال‌های91-92 اشاره می‌کند و در ادامه می‌گوید؛ «در آن سال‌ها همواره تولید سوتارا و نورسازان از نظر سرعت تولید از بازار عقب‌تر بود، پاسخگوی نیاز بازار نبودیم و همیشه برای فروش و عرضه کالا مجبور بودیم به سمت نوبت‌دهی به مشتریان حرکت کنیم اما از سال 1391 که بیماری اقتصاد، بالا گرفت، توان مالی ما هم کم شد و گران شدن مواد اولیه باعث شد بر اساس سفارش‌های دریافتی به تولید بپردازیم و به این ترتیب دیگر چیزی به نام انبار کالای تولید شده وجود نداشت». به اعتقاد وی چالش‌ها برای همه‌ی صنایع یکسان است و به‌نظر می‌رسد اراده‌ای برای رفع مشکلات صنعت کشور وجود ندارد در حالی‌که می‌توان با تسهیل در امور بانکی، بیمه‌ای و عوارض و مالیات، مردم را به سرمایه‌گذاری در صنعت تشویق نمود، اما شرایط تاکنون به گونه‌ای بوده است که مردم و سرمایه‌داران، سپرده‌گذاری در بانک‌ها و دلالی و واسطه‌گری را بر سرمایه‌گذاری در صنعت ترجیح داده‌اند.
علی فتحی تولید را بسیار سخت اما لذت‌بخش می‌داند چرا که اشتغال ایجاد شده در بخش تولید، پویایی و نشاط را به جامعه می‌آورد؛ «در حال حاضر هر کس به این عرصه گام می‌گذارد، به یک جهاد بزرگ وارد می‌شود. نورتوس با این‌که راهاندازی دوباره‌ی خود را با 30 نفر نیروی کار آغاز کرده است اما با بهتر شدن شرایط اقتصادی، امیدواری برای جذب 70 نیروی کار دیگر در این واحد وجود دارد».
حسین فتحی مدیر کارخانه نورتوس نیز توجه به کیفیت و قیمت را رمز و راز بقای هر صنعتی می‌داند و امیدوار است در شرایط جدید که به اعتقاد او با فرصت‌های فراوانی همراه است، در مجموعه‌ی نورتوس به موفقیت‌های چشمگیری دست پیدا کنند؛ «باید فرصت‌ها را شناخت، ما همواره از ورود کالاهای چینی به بازار کشور گلایه‌مند هستیم، اما باید به این واقعیت هم توجه نماییم که آن‌ها از چه روش‌هایی استفاده کرده‌اند تا سهم خود را در بازار افزایش دهند. مشتری امروزی به کیفیت توجه دارد و کالای بی‌کیفیت حتی اگر ارزان‌قیمت باشد، سهمی در آینده‌ی بازار نخواهد داشت. نوع نگاه مردم و مصرف‌کنندگان کالا به‌طور مرتب در حال دگرگونی است و بازار آینده از آنِ کالاهایی است که با درک این دگرگونی و تغییر تولید شده‌اند.
تحریم‌ها اگر چه تهدیدهای بزرگی هستند و مشکلات فراوانی را برای صنعت و جامعه به‌وجود آورده‌اند، اما هیچ چیز نمی‌تواند به‌طور مطلق بد باشد، در کنار تهدیدهای تحریم‌ها، فرصت‌های بزرگی هم فراهم آمده است. ما نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و تبدیل مشکل به مساله و سپس حل آن مساله هستیم و این خارج از توان صنایع داخلی نیست. به‌طور طبیعی یک‌سری عوامل بیرونی و یک سری عوامل درون سازمانی صنایع را دچار مشکل می‌کند و اگر این مشکلات به مسایل قابل حل تبدیل نشوند، سازمان را به سمت شکست سوق می‌دهند».
مدیر کارخانه نورتوس پایین بودن هزینه‌های مربوط به دستمزد نیروی انسانی در کشور نسبت به دیگر کشورها، انرژی ارزان و معادن خوب کشور در کنار دانش فنی بالا و خلاقیت را فرصتی برای تولیدکنندگان می‌داند تا با نگاهی به بازارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، تولید محصولات خود را گسترش دهند.
استاندارد تشویقی، چالش کیفیت و قیمت
در تمام دنیا استاندارد چراغ یک استاندارد اجباری است و چیزی به نام استاندارد تشویقی وجود ندارد. حسین فتحی مدیر کارخانه نورتوس می‌گوید؛ «چون برخی از تولیدکنندگان شرایط تولید محصول استاندارد را نداشته‌اند، رایزنی آن‌ها موجب تغییر قانون و حذف استاندارد اجباری شده است که به نوعی پس‌رفت در این صنعت به‌حساب می‌آید».
از دیگر چالش‌های صنعت چراغ‌سازی موضوع رقابت بین تولیدکنندگان داخلی است. استعلام‌های ناقص و بدون نقشه‌ی صحیح فنی یکی از مواردی است که به گفته‌ی مدیر کارخانه نورتوس باعث از بین رفتن شرایط رقابتی می‌شود. در این شرایط به‌عنوان مثال یک تولیدکننده محاسبات لازم را برای تولید یک پایه‌چراغ بر اساس ضریب باد 120کیلومتر بر ساعت با یک ارتفاع مشخص انجام می‌دهد تا بتواند قطر و ضخامت پایه، نوع رنگ و پوشش بیرونی را مشخص و بر پایه‌ی این مشخصات به استعلام قیمت پاسخ دهد و تولیدکننده‌ی دیگری بدون رعایت استانداردها و محاسبات لازم در پاسخ به استعلام، قیمت پایین‌تری را اعلام می‌کند و به این ترتیب محصول با کیفیت پایین‌تر که در ساخت آن از مواد اولیه مرغوب استفاده نشده و بسیاری از استانداردها را هم رعایت نکرده است یا حتی در برخی موارد فقط به مونتاژ پایه چراغ پرداخته است، پیروز میدان رقابت می‌شود.
مهندس بهزاد صدر مدیرعامل شرکت نورتوس، در ادامه صحبت‌های مدیر کارخانه می‌گوید؛ یکی از مشتریان عمده‌ی چراغهای روشنایی به‌ویژه در فضای بیرونی، شهرداری‌ها هستند و در این بین وقتی بحث استعلام قیمت و مناقصه خرید پیش می‌آید، ممکن است قیمت بر کیفیت محصول خریداری شده به وسیله شهرداری‌ها اثرگذار باشد. البته شهرداری مشهد با تاسیس یک کمیته‌ی نور تا حدی این مشکل را برطرف نموده است و این کمیته بر کیفیت چراغ‌ها، کنترل و نظارت می‌کند. وی در ادامه می‌گوید؛ «کوره‌ی رنگ شرکت نورتوس یکی از بهترین کوره‌های سطح کشور در صنعت چراغ‌سازی است که برای احداث آن هزینه‌ی هنگفتی پرداخت شده است. پوشش رنگ این کوره برای 10 سال از ضمانت شرکت نورتوس برخوردار است که باعث طول عمر پایه، صرفه‌جویی در نیروی انسانی برای رنگ‌آمیزی سالانه پایه‌چراغ‌ها در محل نصب و جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست می‌شود. برخی شرکت‌ها چون در خط تولید خود از کوره رنگ استفاده نکرده‌اند، شهرداری‌ها را مجاب می‌کنند، پایه‌های با رنگ معمولی را خریداری و سپس به‌صورت سالانه به رنگ‌آمیزی پایه‌های نصب شده اقدام کنند و به این ترتیب هزینه‌ی گزافی در مدت طول عمر پایه به مدیریت شهری تحمیل می‌شود. واحد رنگ کوره‌ی نورتوس از آمادگی لازم برای ارایه خدمات به سایر تولیدکنندگان پایه چراغهای روشنایی برخوردار است».
شهرام صدر
مدیربازرگانی و فروش صنایع روشنایی نور توس؛
توجه به کیفیت پایه‌های چراغ با رویکرد بازسازی پایه‌ها به‌جای تعویض آن‌ها از سیاست‌های کاری جدید نورتوس است و با توجه به دانش فنی لازم که در این مجموعه ایجاد شده است، می‌توان پایه‌های موجود را با پوشش کامپوزیت بهینه‌سازی نمود. این پوشش از ضمانت30 ساله برخوردار است.
بهینه‌سازی با تغییر در ساختار پایه‌ها و چراغهای روشنایی
شهرام صدر مدیر بازرگانی و فروش نورتوس در مورد ورود این شرکت به چرخه طراحی محیطی و ساخت المان‌های شهری و نوری مربوطه و هوشمندسازی روشنایی می‌گوید؛ «توجه به کیفیت پایه‌های چراغ با رویکرد بازسازی پایه‌ها به‌جای تعویض آن‌ها از سیاست‌های کاری جدید نورتوس است و با توجه به دانش فنی لازم که در این مجموعه ایجاد شده است، می‌توان پایه‌های موجود را با پوشش کامپوزیت بهینه‌سازی نمود. این پوشش از ضمانت30 ساله برخوردار است و تست‌های مربوط به کیفیت و تاب‌آوری آن در برابر عوامل بیرونی در پارک علم و فناوری انجام شده است».
ضرورت هماهنگی بین تولید کنندگان صنعت روشنایی
در صنعت تولید چراغ، هماهنگی‌های بیشتری بین تولیدکنندگان چراغهای روشنایی وجود دارد. به‌عنوان نمونه، شرکت‌های مازی‌نور، گلنور، شب‌فروز و نورتوس اقدام به راهاندازی اتاق نور کرده‌اند چرا که بازدهی نور چراغ‌ها به رفلکتورها و لنزهای مورد استفاده در چراغ‌ها بستگی دارد و اگر این موضوع به‌صورت علمی و فنی مورد توجه قرار گیرد، می‌توان با یک پخش نور مناسب بدون تغییر در میزان مصرف برق چراغ‌ها، یا تغییر در وات لامپ‌ها، ارتفاع پایه‌چراغ‌ها را افزایش داد که در ساختار شهری بسیار مهم است و شهرداری‌ها هم به نتیجه رسیده‌اند که با انجام محاسبات روشنایی به صورت علمی و فنی پروژه‌ها را به انجام برسانند.
دیدگاه ها
دیدگاهتان را بنویسید.