در تحولی تاریخی که می‌تواند نقطه عطفی در مسیر گذار انرژی جهانی محسوب شود، گزارش جدید اندیشکده انرژی Ember نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴ برای نخستین بار از دهه ۱۹۴۰ میلادی، سهم انرژی‌های پاک در تامین برق جهانی از مرز ۴۰ درصد عبور کرده و به رقم قابل توجه ۴۰.۲ درصد رسیده است؛ این دستاورد چشمگیر حاصل تحلیل جامع داده‌های مربوط به ۸۸ کشور است که در مجموع ۹۳ درصد از بازار برق جهان را نمایندگی می‌کنند.
به گزارش امواج‌برتر و به نقل از گاردین، پشت این موفقیت بی‌سابقه، داستان رشد خیره‌کننده انرژی خورشیدی نهفته است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی در سه سال گذشته دو برابر شده و این منبع انرژی برای بیستمین سال متوالی از بیشترین سرعت رشد منبع تامین انرژی جهان برخوردار بوده است؛ در سال گذشته، انرژی خورشیدی سهم ۶.۹ درصدی از کل تولید برق جهان را به خود اختصاص داده است.
فیلیپ مک‌دونالد، مدیرعامل امبر(Ember)، با اشاره به این دستاوردها می‌گوید: «انرژی خورشیدی امروز به موتور محرکه اصلی تحولات انرژی جهانی تبدیل شده است. وقتی این فناوری را با سیستم‌های پیشرفته ذخیره‌سازی باتری ترکیب کنیم، با نیرویی کم و بیش غیرقابل توقف روبرو خواهیم بود که قادر است نیازهای فزاینده جهان به انرژی پاک را تامین کند.»
در کنار انرژی خورشیدی، سایر منابع انرژی پاک نیز سهم قابل‌توجهی در این تحول داشته‌اند؛ انرژی بادی با سهم ۸.۱ درصدی، انرژی آبی با ۱۴.۳ درصد (که همچنان بزرگ‌ترین منبع انرژی پاک محسوب می‌شود) و انرژی هسته‌ای و زیست‌توده با مجموع ۱۱ درصد، همگی در رسیدن به این نقطه عطف تاریخی نقش داشته‌اند.
این پیشرفت‌ها در شرایطی رخ داده که سیستم انرژی جهانی امروز حدود ۵۰ برابر بزرگ‌تر از دهه ۱۹۴۰ است؛ زمانی که انرژی آبی سهم غالب را در میان منابع پاک داشت.
نکته امیدوارکننده این است که برای نخستین بار، رشد انرژی‌های پاک از رشد کلی درخواست برق پیشی گرفته که می‌تواند نویدبخش آغاز ناپدیدی رفته رفته سوخت‌های فسیلی در صنعت برق باشد.
با این حال، مسیر رسیدن به آینده‌ای بی‌چون و چرا پاک با چالش‌هایی همراه بوده است؛ گزارش امبر (Ember) نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳، انتشار کربن بخش برق ۱.۶ درصد افزایش یافته که بخشی از آن ناشی از موج‌های گرمای جهانی بوده است، این شرایط باعث رشد ۱.۴ درصدی درخواست برای برق تولیدشده از سوخت‌های فسیلی شد.
در عین حال، فناوری‌های نو پیدایی مانند هوش مصنوعی، مراکز داده عظیم، خودروهای الکتریکی و سیستم‌های گرمایشی پمپ حرارتی در حال تبدیل شدن به عوامل جدید افزایش درخواست انرژی هستند؛ در سال ۲۰۲۴، این فناوری‌ها مسئول ۰.۷ درصد از رشد درخواست جهانی برق بودند که نسبت به پنج سال پیش دو برابر شده است.
مک‌دونالد در جمع‌بندی این گزارش عنوان می‌کند: “داده‌ها به وضوح نشان می‌دهند که انرژی‌های خورشیدی و بادی به خوبی از عهده تامین نیازهای فزاینده برق جهان برمی‌آیند. کسانی که انتظار دارند سوخت‌های فسیلی همچنان سهم خود را در بازار انرژی افزایش دهند، شاید در ارزیابی‌های خود دچار اشتباه شده‌اند.
این گزارش تاریخی نه تنها نشان‌دهنده نقطه عطفی در مبارزه با تغییرات اقلیمی است، بلکه مسیر روشنی برای آینده انرژی جهان ترسیم می‌کند؛ آینده‌ای که در آن انرژی‌های پاک روزبه‌روز سهم بیشتری از سبد انرژی جهانی را به خود اختصاص خواهند داد و می‌توانند الگویی موفق برای ترکیب توسعه اقتصادی با حفاظت از محیط زیست ارایه دهند.
دیدگاهتان را بنویسید.