تامین روشنایی خیابان‌ها و گذرگاه‌های شهری از مهم‌ترین زمینه‌های مصرف انرژی الکتریکی است. تامین نور مطلوب و مناسب خیابان‌ها باعث افزایش ایمنی و افزایش رفاه مردم جامعه در فضاهای مختلف شهری می‌شود. با توجه به استفاده از چراغهای خیابان در نخستین ساعت‌های شب و همزمان با اوج مصرف، اصلاح و بهینه‌سازی آن علاوه بر بهبود کیفیت روشنایی در اصلاح پیک بار نیز موثر است.
فناوری‌های نوین، بخش روشنایی و تامین نور از طریق انرژی الکتریکی را نیز دچار تحول نموده است و با ورود نسل جدید لامپ‌ها و چراغهای روشنایی، به‌ویژه لامپ‌ها و چراغهای ال‌ای‌دی (LED) تحول بزرگی در بحث روشنایی گذرگاه‌های عمومی صورت گرفته است. این چراغ‌ها با بازده نوری و طول عمر بیشتر با بهره‌مندی از سیستم‌های کنترلی، می‌توانند جایگزین بهینه سایر لامپ‌های قدیمی شوند. در سال‌های اخیر با وجود تحولات فراوانی که در شبکه برق کشور رخ داده است، سیستم روشنایی گذرگاه‌های شهری هم‌چنان از شبکه‌های روشنایی و چراغهای قدیمی و سنتی استفاده می‌نماید. در حال حاضر صنعت برق کشور با وجود مشکلات نقدینگی و شرایط نامساعد اقتصادی نسبت به این موضوع توجه ویژه‌ای نشان داده و اصلاحات در این سیستم را در دستور کار خود قرار داده است.
در راستای اصلاح سیستم روشنایی خیابان‌ها و گذرگاه‌های سطح شهر وظیفه تهیه طرح توجیهی و بررسی مسایل فنی در مورد چگونگی نحوه‌ی انجام کار به شرکت توزیع نیروی برق شهرستان مشهد واگذار شده است و مطالعات آن در حال انجام است. بی‌تردید در این اصلاح ساختاری، استفاده از چراغهای هوشمند و بکارگیری بسترهای نوین مخابراتی مورد توجه قرار خواهند گرفت تا بتوان با استفاده از روش‌های هوشمند شدت روشنایی و انرژی مصرفی چراغ‌ها را کنترل نمود.
به‌دلیل استفاده از فناوری‌های قدیمی در سیستم روشنایی گذرگاه‌های شهری، مصرف انرژی در این بخش بسیار بالا است و با استفاده از فناوری‌های نوین می‌توان میزان مصرف را به یک‌سوم یا حتی یک چهارم وضعیت فعلی کاهش داد.
دکتر مهران قاسم‌پور که به تازگی مسوولیت تهیه طرح توجیهی در خصوص بهینه‌سازی سیستم روشنایی شبکه‌ی برق کشور را بر عهده گرفته است در گفت‌وگو با خبرنگار امواج برتر گفت: به‌دلیل استفاده از فناوری‌های قدیمی در سیستم روشنایی گذرگاه‌های شهری، مصرف انرژی در این بخش بسیار بالا است و با استفاده از فناوری‌های نوین می‌توان میزان مصرف را به یک سوم یا حتی یک چهارم وضعیت فعلی کاهش داد.
وی سپس افزود: بخشی از زمان عملکرد شبکه روشنایی گذرگاه‌های شهری مقارن با ساعات اوج مصرف برق می‌باشد که مشکلات را دو چندان می‌کند. چنان‌چه مجبور به کاهش مصرف در زمان اوج باشیم، کاهش روشنایی معابر با خاموش کردن چراغ‌ها به‌صورت یک در میان، ضربدر و … می‌تواند خطرات انسانی و نارضایتی عمومی را به دنبال داشته باشد. با اصلاح سیستم روشنایی ضمن کمک به کاهش و بهره‌وری مصرف می‌توان بدون ایجاد نارضایتی عمومی به پیک‌سایی شبکه نیز کمک کرد. با این وجود، استفاده از فناوری‌های نوین نیازمند سرمایه‌گذاری در این بخش است.
مجری طرح اصلاح شبکه روشنایی کشور در مورد سرمایه‌گذاری بازگشت‌پذیر در این بخش گفت: با تعویض یک لامپ 125 وات بخار جیوه ،که از عمر کوتاهی هم برخوردار است و جایگزینی چراغهای30 یا 35 وات از نسل جدید چراغهای ال‌ای‌دی، مصرف انرژی الکتریکی به یک چهارم کاهش خواهد یافت که طی یک فرایند مالی دوره بازگشت سرمایه کمتر از 3 سال را بدنبال خواهد داشت. علاوه بر این بخشی از میزان مصرف در ساعات اوج و همچنین تلفات خطوط کاهش خواهد یافت که این موارد منجر به کاهش سرمایه‌گذاری در بخش تولید، انتقال و توزیع نیروی برق خواهد شد و از مصرف سوخت در نیروگاه‌ها و آلودگی هوا نیز خواهد کاست.
نکته‌ی قابل توجه در بحث روشنایی، ثابت بودن میزان مصرف روشنایی در تمام ماه‌های سال است. بنابراین بر خلاف بسیاری از طرح‌ها که کاهش مصرف را فقط در زمان اوج مصرف سالانه دنبال می‌کند، اصلاح سیستم‌های روشنایی یک صرفه‌جویی 365 روزه را به دنبال خواهد داشت که باعث ایجاد صرفه‌جویی در حجم انرژی بسیار بالایی خواهد شد.
سرمایه‌گذاری ابتدایی برای تعویض لامپ‌ها و تنگناهای قانونی به‌عنوان دو مشکل اساسی در این زمینه خودنمایی می‌کند. دو مشکلی که به گفته‌ی دکتر قاسم‌پور می‌تواند در بخش سرمایه‌گذاری از طریق کارخانجات تولید لامپ و چراغ و در بخش تنگناهای قانونی با استفاده از ظرفیت‌های قانونی سازمان برنامه و بودجه و شورای اقتصاد قابل حل باشند و در صورت تصویب این طرح در شورای اقتصاد می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های قانونی ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور به وزارت‌خانه‌های مربوطه برای اجرا شدن ابلاغ شود.
دکتر مهران قاسم‌پور در پایان با بیان این‌که اصلاح سیستم روشنایی برق گذرگاه‌های شهری می‌تواند باعث ایجاد اشتغال و جلوگیری از هدررفت منابع و سرمایه‌های ملی شود گفت: اگر سرمایه‌گذاری ابتدایی این طرح را که برای تعویض چراغهای کل کشور هزینه‌خواهد شد، مبلغ 1800 میلیارد تومان در نظر بگیریم، برگشت کامل این سرمایه حدود دو سال و نیم بعد اتفاق خواهد افتاد و در این میان، اشتغال‌زایی بسیار خوبی در بخش تولید کارخانه‌های سازنده لامپ و چراغ در داخل کشور، بخش پیمانکاری و بخش‌های نرم‌افزاری ایجاد خواهد شد و به این ترتیب سوختی که در حال حاضر در نیروگاه‌ها به آلاینده‌های هوا تبدیل می‌شود و باری اضافه بر شبکه‌ی برق کشور آن هم در شرایط اوج مصرف تحمیل می‌کند، در زمینه رونق تولید و اشتغال‌زایی سرمایه‌گذاری خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید.